अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र उनका सहयोगी अर्बपति एलन मस्कलाई अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय विकास एजेन्सी (यूएसएआईडी) विघटन गर्ने योजनामा पहिलो ठूलो झट्का लागेको छ। एक संघीय न्यायाधीशले शुक्रबार हजारौं यूएसएआईडी कर्मचारीहरूलाई निलम्बन गर्ने ट्रम्प प्रशासनको योजनामा अस्थायी रूपमा रोक लगाएका छन्।
संघीय जिल्ला न्यायाधीश कार्ल निकोल्सले ट्रम्प प्रशासनद्वारा हजारौं यूएसएआईडी कर्मचारीहरूलाई अकस्मात प्रशासनिक विदामा राख्ने आदेश र तिनीहरूलाई ३० दिनभित्र अमेरिका फर्किन निर्देशन दिने निर्णयमा रोक लगाएका छन्। निकोल्सका अनुसार यसले ती कर्मचारीहरू र उनीहरूका परिवारलाई अनावश्यक जोखिम र आर्थिक भार पर्ने थियो।
न्यायाधीश निकोल्सले उल्लेख गरेअनुसार, ट्रम्प प्रशासनले यूएसएआईडी बन्द गर्ने हतारमा रहेका कारण कतिपय कर्मचारीहरूलाई सरकारी इमेल र अन्य सञ्चार प्रणालीहरूबाट अलग गरिसकेको छ। यसले विदेशमा रहेका कर्मचारीहरूलाई स्वास्थ्य तथा सुरक्षासम्बन्धी आपत्कालीन अवस्थामा अमेरिकी सरकारलाई सम्पर्क गर्न कठिन बनाएको छ।
यसबाहेक, मध्यपूर्व लगायतका क्षेत्रका यूएसएआईडी ठेकेदारहरूलाई आपत्कालीन अवस्थामा प्रयोग गरिने “प्यानिक बटन” एपहरू समेत हटाइएको थियो।
न्यायाधीश निकोल्सले प्रशासनिक विदामा रहेका कर्मचारीहरूलाई पुनर्बहाली गर्न आदेश दिएका छन्। साथै, उनले कर्मचारी संघहरूले राखेको वित्तीय रोक लगाउने अनुरोध भने तत्काल स्वीकृत गरेनन्।
यूएसएआईडीमा दशकौंदेखि कार्यरत कर्मचारीहरूका अनुसार, उनीहरूसँग अमेरिका फर्किएपछि बस्ने ठाउँ नै छैन। केही कर्मचारीका अपांगता भएका सन्तानहरूलाई बीचैमा विद्यालय छोड्न बाध्य पारिएको छ।
“सिरियामा प्रशासनिक विदा बेथेस्डा (अमेरिका) जस्तो हुँदैन,” न्यायाधीश निकोल्सको आदेशमा भनिएको छ ।
ट्रम्प प्रशासन र एलन मस्कको नेतृत्वमा रहेको “डिपार्टमेन्ट अफ गभर्नमेन्ट इफिसेन्सी” ले यूएसएआईडीलाई मुख्य निशाना बनाएका छन्। प्रशासनले एजेन्सीको नाम मुख्यालयबाट हटाएको छ, साइन बोर्डहरूमा डक्ट टेप लगाइएको छ, र झण्डाहरू हटाइएको छ।
“यूएसएआईडीलाई बन्द गर,” ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा आदेश दिएका थिए।
यूएसएआईडी कर्मचारी संघहरू – अमेरिकन फरेन सर्भिस एसोसिएसन र अमेरिकन फेडरेशन अफ गभर्नमेन्ट इम्प्लोइज – ले ट्रम्प प्रशासनको निर्णयलाई अदालतमा चुनौती दिएका छन्। कङ्ग्रेसका डेमोक्रेट सदस्यहरूले पनि ट्रम्प प्रशासनलाई यूएसएआईडी बन्द गर्ने अधिकार नरहेको बताएका छन्।
कर्मचारी संघकी कानूनी प्रतिनिधि कार्ला गिलब्राइडका अनुसार, “यो एक पूर्ण रूपमा एजेन्सीका सबै कर्मचारीहरूलाई विस्थापित गर्ने योजना हो।” तर, न्याय विभागका वकिल ब्रेट शुमेटले भने प्रशासनलाई कर्मचारीहरूलाई विदामा राख्ने सम्पूर्ण कानूनी अधिकार रहेको बताएका छन्।
ट्रम्प प्रशासनले यूएसएआईडीका सबैजसो कार्यक्रमहरूको वित्तीय सहायता रोकिदिएको छ, जसका कारण विश्वभरका परियोजनाहरू प्रभावित भएका छन्।
न्यायाधीश निकोल्सको आदेशले ट्रम्प प्रशासनको यूएसएआईडीका कर्मचारीहरूलाई फिर्ता बोलाउने निर्णयलाई तत्काल रोक लगाएको छ। तर, यूएसएआईडीको सम्पूर्ण विघटनबारे अझै अदालतमा थप सुनुवाइहरू हुन बांकी छ ।
यसबीच, अमेरिकी विदेश मन्त्रालयमा पनि कटौती हुने चिन्ता बढेको छ । कर्मचारीहरूले ट्रम्प प्रशासनको नीति अन्तर्गत जागिर गुमाउने डर व्यक्त गरेका छन्। अब, संघीय अदालतमा यो मुद्दामा आगामी सोमबार पुनः सुनुवाइ हुनेछ।
