२९ बैशाख २०८२, सोमबार | Mon May 12 2025

ट्रम्प प्रशासनको आर्थिक दबाव पछि हार्वर्ड विश्वविद्यालयको भविष्य कस्तो होला?



ट्रम्प प्रशासनले हार्वर्ड विश्वविद्यालयमाथि गरेको आक्रामक आर्थिक दबाबले संस्थाको भविष्यप्रति गम्भीर चिन्ता उत्पन्न गराएको छ, यद्यपि विश्वविद्यालयसँग ५३.२ अर्ब अमेरिकी डलर बराबरको ठूलो कोष (एन्डाउमेन्ट) छ । प्रशासनले २.२ अर्ब डलरभन्दा बढी संघीय अनुदान रोक्ने, गैर-नाफामूलक कर छुटको सुविधा खारेज गर्ने धम्की दिने, र अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूलाई भर्ना गर्न रोक लगाउनेजस्ता कदमहरू चाल्दै आएको छ । यी कदमहरूले हार्वर्डलाई गम्भीर आर्थिक र सञ्चालन चुनौतीहरू निम्त्याउनले अनुमान गरिएको छ ।

शहरी संस्थाकी विज्ञ स्यान्डी बाउमले यी धम्कीहरूको गम्भीरता औंल्याउँदै भन्छिन्, “हार्वर्डको विशाल श्रोतसमेत सीमित छ ।” अनुदान रोकिएपछि विश्वविद्यालयले सहयोग रकममा उल्लेखनीय वृद्धि पाएको छ, यद्यपि त्यो संभावित घाटाको तुलनामा निकै कम छ । हार्वर्डले आफ्नो सञ्चालन खर्चको करिब दुई-तिहाई हिस्सा एन्डाउमेन्ट बाहेक अन्य स्रोतहरू जस्तै संघीय अनुसन्धान अनुदान र विद्यार्थी शुल्कबाट व्यहोर्दै आएको छ ।

एन्डाउमेन्टको पहुँचबारे पनि धेरै भ्रमहरु छन् । यो बैंक खाताजस्तो सजिलै प्रयोग गर्न मिल्दैन । करिब ८०% एन्डाउमेन्ट रकम विशेष उद्देश्यका लागि छुट्याइएको हुन्छ, जस्तै वित्तीय सहायता, प्राध्यापक पद (फ्याकल्टी चेयर) र शैक्षिक कार्यक्रमहरू । बाँकी २०% दीर्घकालीन संस्थागत दिगोपनाका लागि छुट्याइएको हुन्छ । कतिपय कोषहरू कानुनी रूपमा सिमित छन् वा हेज फन्ड, रियल इस्टेट जस्ता सम्पत्तिमा लगानी गरिएको हुन्छ, जसलाई तुरुन्त प्रयोग गर्न सकिँदैन ।

सामान्यतः विश्वविद्यालयहरूले दीर्घकालीन स्थायित्वका लागि एन्डाउमेन्टबाट वार्षिक ५-५.५% मात्र खर्च गर्छन् । २०२० को महामारीको बेला हार्वर्डले यो दर अलि बढाए पनि, एन्डाउमेन्टको मूल पूँजीमा हात हाल्नु अन्तिम विकल्प मानिन्छ । यसले भविष्यका विद्यार्थीहरूको अवसर संकटमा पार्न सक्ने भएकाले विश्वविद्यालयहरू यस्तो गर्न हिच्किचाउँछन् ।

हार्वर्डको ६.५ अर्ब डलर बराबरको वार्षिक सञ्चालन आम्दानीमा ४५% दाताहरूको सहयोगबाट आउँछ भने बाँकी शिक्षासम्बन्धी शुल्क र अनुसन्धान अनुदानबाट । खर्च पनि लगभग त्यत्तिकै छ, जहाँ ठूलो हिस्सा कर्मचारीहरूको तलब तथा सुविधा भुक्तानीमा जान्छ । कर छुटको स्थिति गुमेमा सम्पत्ति कर र दाताहरूको कर कटौती सुविधा पनि हट्न सक्ने भएकाले विश्वविद्यालयको कोष संकलनमा ठूलो असर पर्न सक्छ ।

यसबाहेक, अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरू, जसको संख्या हार्वर्डमा २७.२% छ, उनीहरु मध्ये प्रायः पूरा शुल्क तिर्छन् । विद्यार्थी तथा विनिमय आगन्तुक कार्यक्रमको प्रमाणीकरण गुमेमा आम्दानीमा गम्भीर असर पर्नेछ ।

यसबीच, कोष रोकिएसँगै तत्काल असर देखिन थालेको छ । हार्वर्ड मेडिकल स्कुलले कर्मचारी कटौतीको तयारी गरिरहेको छ भने पब्लिक हेल्थ स्कुलले भाडामा लिएको अफ-क्याम्पस स्थानहरु फिर्ता गर्न थालेको छ । अनुसन्धान परियोजनाहरूमा अनुदान कटौती भइरहेका छन्, जसले जागिर गुमाउने र महत्वपूर्ण अनुसन्धानहरू अवरुद्ध हुने खतरा निम्त्याएको छ ।

यो स्थितिमा हार्वर्डले अस्थायी रूपमा नयाँ कर्मचारी नियुक्ति स्थगन गरेको छ र वित्तीय लचकता बढाउन १.२ अर्ब डलर बराबरको बन्ड बिक्री गरेर रकम जुटाएको छ । यस्ता चुनौतीले विश्वविद्यालयहरूलाई बन्ड बजारबाट अहिलेसम्मकै धेरै नगद संकलन गर्न बाध्य पारेका छन् ।

दीर्घकालीन रूपमा यी आर्थिक दबाबहरूले वित्तीय सहायता कटौती, ठूलो संख्यामा विद्यार्थी राख्नुपर्ने बाध्यता, र अनुसन्धान गतिविधिमा गिरावट ल्याउन सक्छन् । हार्वर्ड अब आफ्नो लक्ष्यका कुन पक्षलाई प्राथमिकता दिने भन्ने कठिन निर्णयमा उभिएको छ । विज्ञहरूले यस्ता निर्णयले संस्थामात्र नभई समाजमै गहिरो प्रभाव पार्ने चेतावनी दिएका छन् ।

प्रकाशित मिति : ५ बैशाख २०८२, शुक्रबार  ८ : १९ बजे