मानिस र वातावरणबीच घनिष्ठ सम्बन्ध छ । मानिस बसेको परिवेशले उसको मन र शरिरमा प्रभाव पार्छ । त्यसैगरी, काम गर्ने वातावरणको अवस्थाले कामदारहरूमा सकारात्मक वा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ । कामदारको विचलित मनले उसको काम गर्ने क्षमतालाई असर गर्छ, जसले गर्दा समग्र कम्पनीको उत्पादकत्वमा असर पर्ने गरेको पाइएको छ । कर्मचारीहरू आर्थिक तनाव, जागिर सम्बन्धी समस्याहरू, वरिष्ठ वा सहकर्मीहरू बीचको झगडा, पेशागत खतराहरू, चोटपटक आदिबाट प्रभावित हुन्छन् ।
धरै कामदारहरू प्रकाश, गर्मी, विकिरण, रसायन, हानिकारक ग्यास, कीटनाशक विषाक्त भारी धातुहरू जस्ता एजेन्टहरूको सम्पर्कमा छन् । प्रदूषकहरू, जीवाणुहरू र भाइरसहरू, कवक, कीराहरू आदि जस्ता जैविक एजेन्टहरूको साथै मनोसामाजिक खतराहरू पनि प्रमुख कारकहरू मध्ये एक हो किनभने मन र शरीर एक अर्कालाई असर गर्न सक्ने घनिष्ठ रूपमा सम्बन्धित निकायहरू हुन् । यि सबै तथ्यलाई मध्यनजर राखेर विज्ञहरूले कर्मचारीहरूलाई नजिकबाट नियाल्छन् र उनीहरूका समस्याहरू उचित वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट समाधान गर्छन् ।
पेशागत स्वास्थ्यले कामदारहरूको शारीरिक, मानसिक र सामाजिक कल्याणको उच्चतम स्तरलाई बढावा दिन र कायम राख्नको लागि रोजगारीका सबै क्षेत्रहरूमा निवारक औषधिको प्रयोग समावेश गर्दछ । यस विशेष क्षेत्रले बनाएका मापदण्डहरूले कामदारहरूलाई जोखिम कारकहरूबाट जोगाउन र रोगहरूबाट जोगाउन मद्दत गर्दछ। स्वास्थ्य प्रवर्द्धन बाहेक, यसले विशेष सुरक्षा, प्रारम्भिक निदान र उपचार, अपाङ्गता भएका कामदारहरूको पुनर्स्थापना गर्ने लक्ष्य राख्दछ । यी लक्ष्यहरूको व्यावहारिक प्रयोगको लागि सम्बन्धित अधिकारीहरूले मनोवैज्ञानिक, मनोचिकित्सक, डाक्टर, श्रम अधिकारी, जीवनशैली विशेषज्ञहरूको टोली नियुक्त गरेका हुन्छन् ।
होमियोप्याथीले पेशागत रोगहरूको व्यवस्थापनमा ठूलो मद्दत गर्दछ किनकि यसले धेरै हदसम्म सबै प्रकारका व्यावसायिक खतराहरूबाट निम्त्याउने हानिकारक प्रभावहरूलाई रोक्न सक्छ । होमियोप्याथिक औषधिको उचित प्रयोगले शरीर र मनलाई सबै मनोवैज्ञानिक आघातबाट मुक्त गर्न सक्छ । यसले निको हुन नसक्ने अवस्थामा पनि प्रशामक उपचार दिएर व्यवस्थापन गर्न सक्छ । पेशागत रोगहरूको क्षेत्रमा होमियोप्याथीको भूमिकामा प्रकाश पार्नको लागि, होमियोप्याथिक रिपर्टरीमा दिइएका केही रुब्रिक्सहरू तल उल्लेख गरिएको छ ।
मन र पेशा:
मन- चिन्ता- पैसाको कुरा, बारे: bry, calc.fl, calc.sil, choc।
मन- एकाग्रता- कठिन- काम गर्दा: hydrog, plect
मन- भ्रम- अयोग्य- काम, को लागि: meph
मन- भ्रम- काम- हानि, उसलाई गर्छ: arg.n
मन- डर- मानसिक परिश्रम, साहित्यिक कार्य: nux.v, sil, sulph
मन- हतार, हतार- काममा: calc.fl, cimic, op, sep, sul.ac, sul.i।
मन- घर समाहल्न – महिलाहरू असक्षम: lyc, nx.v, sil, sulph
मन- उदासीनता- बौद्धिक पेशा- सामान्य: androc
मन– आलस्य– काममा ढिलाइ हुने : cench, nat.n
मन- पेशा- निरन्तर परिवर्तनशील: sanic
मन- धृष्टता- सेवक- प्रमुखहरूसंग को : lyc, nat.m.
कामगर्दा हुने ;
ढाड दुख्ने- झुक्नु- बगैंचामा काम गर्दै- पछि: agar
घुँडा दुख्ने – बर्से (घरेलुकामदार) को: ARN, calc.p, NAT.M, SIL, STICT
खुट्टा – दुखाइ- पसल मा काम गर्ने केटीहरू को : squil
आँखा- केमोसिस- साँझ- काम- गर्दा: mez
हातखुट्टा- कडापन- औंलाहरू- कैंचीले लुगाकाट्दा: con
टाउको – दुखाइ – काम – बाट: anac, bufo, pic-ac
मन- रोगहरू- प्रमुख र अधीनस्थहरू बीचको मतभेद: Ars Lyco, Nux.v,
श्वासप्रश्वास- कठिन- एथलेटिक्स, मा: coca
सुत्नु- निद्रा- दिउँसो- काम गर्दा: nat.ar
सुत्नु- निन्द्रा – उभिएर काम गर्दा: phel
आपतकालीन- अत्यधिक परिश्रम: arnica, rhus-t, Ham, mil, ars
आपतकालीन- लेखकहरू क्र्याम्प:, MAG.P, STANN, ruta, tril
निद्रा – निद्रा नलाग्ने – night watching बाट: cocc।
मन- डर- व्यापार असफलता: arg.n, lyc, psor, sil
मन – उपेक्षा – व्यवसाय: op, opun.s, sulph
मन- डरपोक- व्यापार, लेनदेनमा: op।
मन- निरुत्साहित- व्यापार, घृणा: calc, puls
निद्रा- ब्यूँझने- बारम्बार- व्यापारको बारेमा सोच्दै, साथ: ham;
मसिनो काम गर्दा;
ढाड दुख्ने- सिलाई, जबकि: iris, sec
हात- दुख्ने- नाडी- सिलाई गर्दा: kali.c, lach
हात- क्र्याम्प्स- औंलाहरू- सिलाई: kali.c.
हात – सुन्नता- हात- सिलाई गर्दा: crot.h
आँखा- दुखाइ- सिलाई, मसिनो काममा: carb.v, coloc, con, merc, nat.m, RUTA।
आँखा – रातोपन – सिलाई: ARG.N, NAT.M, ruta
टाउको- भारीपन- सिलाई गर्दा: petr
टाउको दुखाइ- सिलाई: cina, lac.c
दृष्टि- मन्द- परिश्रम- मसिनो काम: agar,calc nat.m, ruta,
दृष्टि- हाइपरमेट्रोपिया- मसिनो काममा आँखाको अत्यधिक प्रयोग: arg.n
दृष्टि- दृष्टिको हानि- परिश्रम- सिलाई,: berb, nat.m, ruta
शारीरिक श्रम:;
ढाड दुख्ने – शारीरिक श्रम, बाट:sulph
ढाड दुख्ने- दुख्ने- लुम्बर क्षेत्र- झुकेर- बगैंचामा काम गर्दै- पछि: agar
कम्मर – कमजोरी – शारीरिक श्रम: lach, NAT.M, sil
हात – काँप्ने- हात- म्यानुअल श्रम- MERC, plb, sil।
श्वासप्रश्वास- कठिन- शारीरिक श्रम: am.m, bov, lach, nat.m, nit.ac, sil
मेकानिकल चोटहरू:
सामान्य- चोटपटक (प्रहार, घाउ, लडनु): ARN, CALEN, CAMPH, CANN.I, CON, HEP, HYPER, PULS, RHUST, SUL.AC
आपतकालीन- चोटपटकहरू: arg.m, ARN, bad, cic, con, dros, form, glon, HAM, hep, hyper, iod, LED, lith, olnd, PHOS, puls, RUTA, SUL.AC,
इमर्जेन्सी-कटहरू: arn, CALEN, carb.v, cic, ham, hyper, lach, led, nit.ac, phos, sil, STAPH, sul.ac
संगीत, गायन;
खोकी- पियानो बजाउँदा- जब: ambr, CALC, cham, kali.c, kreos, ph.ac।
हात-खुट्टा- क्र्याम्प्स- औंठा- पियानो बजाउने: zinc
हात-खुट्टा- निदाउनु -औंलाहरू-पियानो बजाउँदै, जबकि: sulph
हात-खुट्टा- क्र्याम्प्स-औंलाहरू- हात बाउडिनु पियानो वा भायोलिन बजाउँदै: mag.p
स्वरयंत्र र श्वासनली- दुखाइ, स्वर-गायकहरुमा: Arum-t, arg-n lach, rhus-t stann, all-c, arnica zinc
स्वरयन्त्र र स्वांसनली- सुन्निनु-स्वरनली – गायकहरुको-: ant.c, arg.met, ARG.N, mang
स्वरयन्त्र र स्वाँसनलि- स्वरनली- आवाज-लोपहुनु- गायकहरूमा: arg.met, ARG.N, arn, arum.t, bry, CAUST, graph, mang,
मन- मंच डर- गायकहरू र वक्ताहरू: GELS
वायुमण्डल र भौतिक शक्तिहरूको एक्सपोजर;
जाडो- एक्सपोजर, काम पछि- माटो-मा: CALC।
जाडो- पानी- बाट काम गर्दै: CALC, rhust
टाउको दुखाइ- प्रकाश-ग्यास, अन्तर्गत काम गर्दै: bell, GLON, nat.c, nat.s।
श्रवणशक्ति – क्षिण हुनु- पानीमा काम गर्दा: Calc
छाला-पोल्ने-चिसो पानीमा – कामपछि: Thuja
आपतकालीन- फ्रस्टबाइट: AGAR, alum, nat.c, nux.v, paeon, petr, puls, sil, staph,
आपतकालीन- लेक लाग्नु-: acon, arni, CALC.C, CARB.V, COCA, lach, op, SIL
आपतकालीन-सनस्ट्रोक: AML.N, BELL, GLON, LACH, NAT.C, NAT.C, SOL, VERAT
आर्सेनिकल विषाक्तता: Carb-v, lech, merc HEP ARS ars-I ferrum, , phos ip, , , verat
ढल- ग्यास विषाक्तता: bapt,, phyt, pyrog, tub
कोईला ग्याँस, बाट: acet.ac, am.c, arn, bell, borx, bov, carb.v, carbn.s, coff, ip, lach, op, phos, sec।
फलाम, दुरुपयोग पछि: ars, calc.p, chin, chinn.ar, cupr, hep, iod, ip, merc, nat.m, puls, sulph, thea, verat,
पक्षाघात- विषाक्त- सीसा: alumn, ars, cupr, kali.i, nux.v, op, , plb, sul.ac।
स्टोन कटर, सिलिकोसिका लागि: agar-st, ars, brom, CALC, ictod, ip, lyc, mag.m, nat.ar, nat.c, , PULS, SIL, SULPH
फोक्सो- दम- धुलो, सास फेर्नबाट: blatta, brom, ipicac, Kali-c, poth, sil
आपतकालीन- हवाईयात्रा रोग: ars, bell, bor, coca, cocc, psor